"DİLİMİZİN ZENGİNLİKLERİ" PROJESİ TANITIM

SUNUŞ:

“Bir dildeki sözlerin bütünü; söz hazinesi, söz dağarcığı, sözcük hazinesi, kelime hazinesi, kelime kadrosu, vokabüler” olarak tanımlanan söz varlığı, bireyler arası iletişim için çok önemlidir. Söz varlığı, aynı zamanda bireyin öğrenme yaşantısı boyunca depoladığı birikimi ifade etmektedir. Söz varlığının önemi sadece bununla sınırlı kalmayıp bireyin anlama ve anlatma becerisini de etkilemektedir.

Sözcük ile kavram arasında yakın bir ilişki mevcuttur. Sözcük söylendiğinde onu karşılayan kavram akla gelir. Bunun gerçekleşebilmesi için de bireyin o sözcüğün anlamına hâkim olması ve sözcükle ilgili kavramı gözünün önüne getirebilmesi, zihninde canlandırabilmesi gerekir.

Sözcük ve kavram zenginliği aynı zamanda düşünce zenginliğine işaret eder. İnsanın sözcük ve kavram yönünden zengin bir birikime sahip olması, düşüncede de zengin olmasını sağlar.Öğrencilerimiz için söz varlığını en verimli şekilde artırmayı ve kullanmayı sağlayacak ortam ise okullardır.

Dilimizin Zenginlikleri Projesi; okullarda yapılacak söz varlığını zenginleştirme çalışmaları ile öğrencilerin dilimizin zenginliklerini tanımasını, kültür taşıyıcısı olan sözcüklerimizle buluşmasını, buna bağlı olarak da dili iyi kullanmasını ve düşünce dünyasını geliştirmesini amaçlamaktadır. Bu sayede öğrencilerimiz dilimizin seçkin ve özgün eserlerini tanıyacak, eserlerimizde geçen sözcüklerin derinliklerini (çeşitli anlamlarını) öğrenecek; milletimizin kültürünü, birikimini, düşünce dünyasını ve hayat tarzını söz varlığımızın içinde yeniden keşfedecektir. 

Okul Öncesi Etkinlik Uygulama Rehberi

a) Etkileşimli/Paylaşımlı Kitap Okuma • Etkileşimli kitap okuma çalışmalarında öğretmen çocuklara sorular sorar, tahminlerde bulunmalarını isteyerek onların kitapta geçen olay ve karakterlere tepki vermesini sağlar, hedef sözcükler belirleyerek yeni sözcükler kullanır. Paylaşımlı kitap okuma çalışmalarında öğretmen büyük ve resimli olan öykü kitapları kullanarak çocukların kitabın yazı ve resimlerini görmelerini sağlayacak şekilde oturur. Kitap, birlikte etkileşimli bir şekilde okunur.

b) Hikâye Tamamlama • Öğretmen tarafından seçilen bir kitap uygun okuma yöntemi ile okunmalıdır. Kitabın tamamı okunmadan öğretmen uygun bir yerde kitabı sonlandırmalı ve çocuklar tarafından devam ettirmelerini istemelidir. Bu yöntem uygulanırken çocuğun söz dizimi kurallarına uygun olarak ve dil bilgisi yapılarını kullanarak cümle kurması teşvik edilmelidir.

c) Hikâye Kartı Hazırlama • Öğretmen tarafından seçilen bir kitap uygun okuma yöntemi ile okunmalıdır. Çocuklar küçük gruplara ayrılır. Her grubun okunan hikâyeyi tekrar anlatması ve her çocuğun hikâyenin bir kısmının resmini çizmesi istenir. Hazırlanan çizimler olay sırasına göre sıralanır.

d) Söyle-Çiz • Öğretmen tarafından seçilen bir kitap uygun okuma yöntemi ile okunmalıdır. Okunan kitabın ardından her çocuğa ikiye ayrılmış bir A4 kâğıdı verilir. Okunan kitapta her çocuğun anlamını bilmediği bir kelimeyi söylemesi istenir. Ardından çocuklara bu kelimenin anlamının ne olabileceğini düşünmeleri ve kâğıdın solundaki alana çizmeleri istenir. Bilinmeyen kelimelerin anlamı çocuklara tek tek açıklanır ve kâğıdın sağ tarafına kelimenin gerçek anlamının resmini çizmesi istenir. Üzerine sohbet edilir.

e) Kitap Tanıtma Çalışmaları • Öğretmen tarafından kitap okumaya başlamadan önce öğretmenin kitabın ismini, yazarını, çizen kişinin bilgilerini vermesi beklenir.

f) Kelime Bulma Oyunu: • Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından çocuklara kelime öğretilmesine odaklanan kelime kartları hazırlanacaktır. Temalar bağlamında hazırlanan bu kartlar ile zıt anlamlı eş anlamlı kelime bulma ile kelime nesne eşleştirme oyunları oynanabilir.